65+ Yaşlı Hakları Derneği: Nefret ve ayrımcılık kabahatine ‘yaş’ da eklensin
Seher Alp
4 min read
ANKARA – TBMM Yaşlıların Meselelerini Araştırma Komitesi, 65+ Yaşlı Hakları Derneği’nin görüş ve tekliflerini dinledi.
65+ Yaşlı Hakları Derneği Lideri Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu bayan, çocuk ve engelli üzere kırılgan kümelere ait memleketler arası kontratlar bulunmasına karşın yaşlı haklarına ait bir kontratın şimdi olmadığına dikkat çekti. Kazancıoğlu “Yaşlı haklarına ait devletleri bağlayıcı, denetleme sistemleri olan milletlerarası bir kontrat ortaya çıkarılması için Birleşmiş Milletler seviyesinde sürdürülen çalışmaları yakından izliyoruz. Türkiye’nin bu çalışmalara, en üst seviyede öncülük etmesini talep ediyoruz” dedi.
Yaşlıların karşılaştığı çeşitli eşitsizlikleri giderme konusunda devlete vazife verildiğini hatırlatan Kazancıoğlu, buna karşılık yaşlılarla ilgili özel tüzel düzenlemelerin eksiklik olduğunu ve düzeltilmesi gerektiğini belirtti.
‘YAŞLILAR İÇİN BAŞKA GENEL MÜDÜRLÜK OLUŞTURULMALI’
65+ Yaşlı Hakları Derneği Lideri Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde Engelli ve Yaşlı Hizmetleri’nin tek bir Genel Müdürlüğü çatısı altında yürütülmesini eleştiren Kazancıoğlu, “Engellilik ve yaşlılığın bir ortada zikredilmesi hem engelliler hem de yaşlılar açısından gerçek değildir. Her engelli, yaşlı olmadığı üzere her yaşlı da engelli değildir. Hasebiyle Bayanın Statüsü Genel Müdürlüğü üzere yaşlılar için de farklı bir genel müdürlük oluşturulmalıdır. En dorukta yapılacak bu düzeltme, kademe kademe bütün idari yapıya yansıyacak bir âlâ örnek oluşturacaktır” dedi.
‘BAZI HATALARDA MAĞDURUN YAŞLILIK HALİ AĞIRLAŞTIRICI ÖGE OLMALI’
Prof. Kazancıoğlu, yaşlılara yönelik, vakit zaman vefatla sonuçlanan şiddet olaylarının arttığına, hatta zayıf ve müdafaasız addedilen yaşlıların aile içi şiddet ve suistimal amacı olduğuna, organize cürüm oluşumlarının, yaşlıları gaye alan finansal suistimal teşebbüslerinin sık rastlanan olaylar haline geldiğine dikkat çekerek, “Türk Ceza Kanunu’nda, yaşlıların sıkça mağdur olduğu aşikâr cürümler için, tıpkı birtakım cürümlerde mağdurun bayan yahut çocuk olmasının, cezayı ağırlaştırıcı sebep sayılması üzere, yaşlılık halinin ağırlaştırıcı sebep olarak eklenmesinin, cezanın ‘caydırıcı’ olma özelliğini pekiştireceğini savunuyoruz.” dedi.
65+ YAŞLI HAKLARI DERNEĞİNİN ÖNERİLERİ
65+ Yaşlı Hakları Derneği TBMM Araştırma Komitesine Uygar Kanun, Ceza Kanunu ve İş Kanunu’nda bir dizi değişiklik teklifinde bulundu. Bu tekliflerden öne çıkan başlıklar şunlar oldu:
-İş Kanunu’nda emekçinin dört aylık fiyatıyla sınırlanan “ayırımcılık tazminatı”nda, üst hudut kaldırılmalı. Hakime, ayırımcılık halini ve sonuçlarını, mağdurun uğradığı ziyan ile çektiği acıyı dikkate alarak tazminata karar verebilme imkanı verilmeli.
-Yaş ayırımcılığının tespiti halinde, ihlalden sorumlu olanlara uygulanan 1.000 TL’den 15.000 TL’ye kadar idari para cezası caydırıcı olacak halde artırılmalı.
-İş Kanunu, yalnızca “iş ilişkisinde” değil, “işle ilgili duyurularda” ve “İş mukavelesinin yapılmasında” da yaş ayırımcılığının yasak olduğunu açıkça tabir edecek halde değiştirilmeli.
-Medeni Kanun’un kabulünden bu yana ortalama hayat mühleti uzadı. Kanundaki vesayet düzenlemesi bu gerçekle ahenk içinde değil, gözden geçirilmeli.
-Öldürme, yaralama, eziyet, tehdit-santaj-cebir, kişiyi hürriyetinden mahrum kılma, konut dokunulmazlığının ihlali, bilgileri hukuka alışılmamış olarak ele geçirme, itimadı berbata kullanma, dolandırıcılık, makus muamele, banka yahut kredi kartlarının berbata kullanılması üzere yaşlıların sıkça mağdur olduğu belirli cürümlerde, yaşlılık hali ağırlaştırıcı sebep sayılmalı.
-“Nefret ve ayrımcılık” hatasında “Dil, ırk, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi fikir, felsefi inanç, din yahut mezhep farklılığından kaynaklanan nefret” tabirine “yaş” da eklenmeli.
-Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı, “Evde Bakım Yardımı” kapsamında, 130 binden yaşlının ailesine nakdi takviye sağlamıştır. Bu nedenle, “Aile hukukundan doğan yükümlülükler” aile içindeki yaşlılara bakımı da kapsayacak biçimde düzenlenmelidir.
-Dünya Sıhhat Örgütü’nün, 2006’dan bu yana yaygınlaştırmaya çalıştığı “Yaşlı Dostu Kent Ağı” kavramını hayata geçirecek bir “Yaşlı Dostu Kentler Birliği” kurulmalı. (DUVAR)
